هفت نکته مهم برای مراقبت ازمادران بارداردر شرایط بحرانی

 

 

 

 

بحران‌های انسانی همواره فشار روانی و جسمی سنگینی بر افراد وارد می‌کند، اما مادران باردار جزو آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در این شرایط هستند.

 حفظ سلامت جسمی، روانی و تغذیه‌ای آنان از اهمیت بالایی برخوردار است.

 در ادامه به ۷ نکته مهم برای مراقبت از مادران باردار در زمان بحران اشاره می‌کنیم تا با دانش و آمادگی بیشتر بتوان از جان مادر و جنین محافظت کرد.

1 -  تأمین امنیت فیزیکی خروج سریع از مناطق پرخطر و حضور در پناهگاه امن همراه با شخص قابل‌اعتماد.

۲- کنترل استرس و اضطراب - استفاده از تکنیک‌های تنفس، موسیقی آرام و دوری از اخبار استرس‌زا.

۳- تغذیه مناسب و پایدار -  مصرف مواد مغذی ماندگار مثل خرما، کنسروها و ویتامین‌های مکمل.

۴- محافظت در برابر صدای انفجار - قرارگیری در اتاق‌های داخلی یا زیرزمین، استفاده از گوش‌گیر یا محافظ گوش.

۵ -  بهداشت در پناهگاه  رعایت پاکیزگی فردی، همراه داشتن ماسک، دستمال و ضدعفونی‌کننده.

۶ -  مقابله با نبود پزشک شناخت علائم هشداردهنده بارداری و همراه داشتن دفترچه بارداری.

 7 -  کیف اضطراری مخصوص بارداری  - داروهای شخصی، پرونده پزشکی، مولتی‌ویتامین، پد بهداشتی و مواد غذایی فوری.

 

مادران  باردار در زمان بحران چه مراقبت‌هایی نیاز دارند؟

در شرایط بحران، اولین نکته برای مادران  باردار حفظ ایمنی فیزیکی است.

 باید از مناطقی که خطر بمباران یا تیراندازی دارند دوری کند و در صورت وجود، به پناهگاه امن منتقل شود.

 بهداشت شخصی نیز اهمیت زیادی دارد؛ کمبود آب و مواد شوینده می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.

 همچنین مراقبت‌های اولیه بارداری مانند اندازه‌گیری فشار خون، بررسی حرکات جنین و پایش علائم زایمان زودرس نباید نادیده گرفته شود.

 همراه داشتن مدارک پزشکی، دفترچه بارداری و شماره‌های اضطراری بسیار ضروری است.

 در کنار آن، ارتباط با گروه‌های حمایتگر، مانند نیروهای امدادی یا حتی گروه‌های داوطلب محلی می‌تواند کمک بزرگی باشد.

مشارکت خانواده یا همراهان در تأمین امنیت و نیازهای روانی زن باردار نیز حیاتی است.

 

✅ ۷ نکته مهم برای مراقبت از از مادران  باردار در شرایط بحرانی

تأمین امنیت فیزیکی مادر و جنین:

دوری از مناطق پرخطر، حضور در پناهگاه ایمن و همراهی با افراد مطمئن از مهم‌ترین اصول حفظ سلامت فیزیکی است.

 

کنترل استرس و اضطراب روانی:

استفاده از روش‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، دعا، گفتگو با افراد مطمئن و دوری از اخبار شوک‌آور برای سلامت روانی مادر حیاتی است.

 

تغذیه سالم و پایدار در شرایط محدود:

مصرف مواد غذایی مقوی، ماندگار و کم‌حجم مانند خرما، خشکبار، کنسرو ماهی، حبوبات و مولتی‌ویتامین ضروری است.

 

محافظت در برابر صداهای شدید و ناگهانی:

استفاده از گوش‌گیر، قرارگیری در محیط آرام و کنترل واکنش‌های اضطرابی برای جلوگیری از تأثیرات منفی بر جنین توصیه می‌شود.

 

رعایت بهداشت و شرایط زندگی در پناهگاه:

تهویه مناسب، لباس تمیز، دسترسی به آب سالم و وسایل بهداشتی شخصی از بیماری‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.

 

آمادگی برای مواقع قطع ارتباط با مراکز درمانی:

آشنایی با علائم خطر بارداری، همراه داشتن دفترچه پزشکی و در صورت امکان مشورت تلفنی با متخصص، از اقدامات ضروری است.

 

داشتن کیف اضطراری ویژه بارداری:

کیف حاوی مدارک، داروها، تنقلات مغذی، وسایل بهداشتی، چراغ قوه، پاوربانک و اقلام ضروری دیگر همیشه باید آماده باشد.

 

 

چطور استرس و اضطراب در شرایط بحرانی را کنترل کنیم؟

استرس و اضطراب در زمان بارداری به‌تنهایی می‌تواند بر سلامت جنین تأثیر بگذارد، چه برسد به شرایط بحرانی که میزان اضطراب را چندین برابر می‌کند.

 کنترل استرس در این دوران، هم از جنبه روانی و هم از نظر جسمی حیاتی است.

 تکنیک‌های تنفس عمیق، مدیتیشن، دعا یا حتی صحبت با یک همراه دلسوز می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند.

 دوری از منابع خبری یا تصاویری که شوک‌آور هستند نیز توصیه می‌شود.

 خواب کافی و محیطی تا حد ممکن آرام، تأثیر قابل توجهی دارد. تغذیه متعادل، نوشیدن آب کافی و حتی استفاده از رایحه‌های طبیعی مانند اسطوخودوس می‌توانند آرامش‌بخش باشند.

 در صورت در دسترس بودن، مشاوره روان‌شناسی یا روان‌پزشکی بسیار مفید است.

 به‌طور کلی، حمایت عاطفی خانواده و ایجاد یک حس امنیت نسبی، بیش از هر دارویی می‌تواند اضطراب را کنترل کند.

 

غذا و تغذیه مناسب  مادران  باردار در بحران چیست؟

در شرایط بحران که منابع غذایی محدود است، اولویت باید با غذاهای پرکالری، مغذی و ماندگار باشد.

مادران  باردار نیاز به دریافت پروتئین، آهن، اسیدفولیک، کلسیم و ویتامین C دارد.

 اگر دسترسی به گوشت یا لبنیات تازه محدود است، می‌توان از کنسرو ماهی، حبوبات خشک، بادام‌زمینی، کشمش، خرما و سبزی‌های خشک‌شده استفاده کرد.

 مصرف آب آشامیدنی سالم ضروری است؛ در صورت آلودگی منابع آب، جوشاندن یا استفاده از قرص‌های ضدعفونی‌کننده توصیه می‌شود.

 مواد غذایی فاسدشدنی را باید با دقت بررسی کرد تا از مسمومیت غذایی جلوگیری شود.

 در بحران‌ها، مصرف مولتی‌ویتامین مخصوص بارداری در صورت موجود بودن، کمک بسیار بزرگی به حفظ سلامت مادر و جنین می‌کند.

 تقسیم‌بندی مناسب غذاها برای چند روز آینده، پیش‌بینی کمبودها و ایجاد ذخیره کوچک غذایی نیز از اقدامات حیاتی محسوب می‌شود.

 

آیا صدای انفجار یا آژیر برای جنین خطر دارد؟

مطالعات نشان داده‌اند که استرس شدید ناشی از صداهای بلند مانند انفجار یا آژیر خطر، می‌تواند تأثیراتی غیرمستقیم بر سلامت جنین بگذارد.

 جنین از هفته بیستم به بعد قادر به شنیدن صداهای محیطی است، بنابراین صداهای مهیب ممکن است باعث افزایش ضربان قلب جنین شود.

 از طرفی، استرس ناشی از صداها می‌تواند منجر به افزایش ترشح هورمون کورتیزول در بدن مادر شود که احتمال زایمان زودرس یا محدودیت رشد جنین را افزایش می‌دهد.

 استفاده از گوش‌گیر، قرار گرفتن در فضاهای زیرزمینی یا پوشاندن گوش با دستمال ضخیم می‌تواند شدت صدای دریافتی را کاهش دهد.

ایجاد فضایی آرام در پناهگاه، حتی با نور کم و حرکات آهسته، کمک زیادی به کنترل اثرات صدا دارد. در صورت احساس حرکات غیرعادی یا کاهش حرکات جنین، باید فوراً به پزشک مراجعه شود؛ حتی اگر ارتباط مستقیم ممکن نیست، مشاوره تلفنی یا پیام‌رسانی کمک‌کننده خواهد بود.

 

 

مادران  باردار در پناهگاه چه نکاتی را باید رعایت کنند؟

پناهگاه‌ها در زمان بحران به محل اصلی زندگی بسیاری از خانواده‌ها تبدیل می‌شوند، اما برای مادران باردار نیاز به تدابیر ویژه‌ای وجود دارد.

 ابتدا باید محلی آرام و نسبتاً جدا از جمعیت برای استراحت مادر فراهم شود.

 خواب کافی و حالت بدن در وضعیت مناسب برای جلوگیری از فشار به شکم، اهمیت دارد.

 تهویه هوا در پناهگاه، بهداشت محیط، و دفع صحیح زباله‌ها از بروز بیماری‌های عفونی جلوگیری می‌کند.

مادران باردار باید دسترسی به آب آشامیدنی، مواد غذایی، لباس گرم و وسایل شخصی مانند پد بهداشتی یا لباس زیر تمیز داشته باشند.

 در صورت در دسترس بودن، کیف مخصوص زایمان شامل وسایل اولیه مانند حوله، پوشک نوزاد، الکل و ضدعفونی‌کننده، باید نزدیک او نگهداری شود.

تعامل با اطرافیان و مشارکت در فعالیت‌های سبک مانند خواندن دعا، گفتگو و بازی با کودکان نیز در بهبود وضعیت روحی بسیار مؤثر است.

 

در صورت قطع دسترسی به پزشک، چه باید کرد؟

اگر دسترسی به پزشک قطع شده باشد، دانستن اقدامات اولیه بسیار ضروری است. اول، باید دفترچه بارداری یا سوابق پزشکی زن در دسترس باشد تا اطلاعاتی مانند هفته بارداری، نوع گروه خونی و تاریخ احتمالی زایمان مشخص باشد.

 هرگونه علائم خطرناک مانند خونریزی، انقباض شدید، سردرد ناگهانی یا کاهش حرکات جنین باید جدی گرفته شود.

در این شرایط، تماس با خطوط اضطراری یا استفاده از اپلیکیشن‌های پزشکی در صورت وجود اینترنت می‌تواند راه‌گشا باشد.

همچنین، آموزش‌های اولیه برای احیای تنفسی، بررسی نبض و کنترل خونریزی توسط همراهان ضروری است.

 اگر احتمال زایمان وجود دارد، محیطی تمیز، پارچه‌های استریل، دستکش یک‌بار مصرف و آب گرم باید فراهم شود.

 کمک گرفتن از مامای محلی یا افراد دارای تجربه قبلی زایمان، بسیار مؤثر خواهد بود.

 در این شرایط، آرامش و تمرکز همراهان، مهم‌ترین عامل برای مدیریت وضعیت بحرانی است.

 

چه وسایل ضروری برای مادران  باردار در شرایط بحرانی لازم است؟

مادران باردار باید یک کیف اضطراری آماده داشته باشد که همیشه در دسترس باشد.

 در این کیف باید اقلام حیاتی مانند دفترچه بارداری، کارت شناسایی، داروهای ضروری، مولتی‌ویتامین، آب آشامیدنی بسته‌بندی شده، تنقلات مغذی (مثل خرما و مغزها)، پد بهداشتی، لباس زیر، شال یا پتوی سبک، چراغ قوه و باتری یدکی وجود داشته باشد.

وسایلی مثل دماسنج، دستکش یک‌بار مصرف، ضدعفونی‌کننده، ماسک و الکل نیز باید فراموش نشوند.

 اگر زن باردار به داروی خاصی وابسته است (مثلاً برای فشار خون یا دیابت بارداری)، حتماً باید چند روز ذخیره دارو در کیف باشد.

 وسایل ارتباطی مانند پاوربانک، گوشی شارژ شده و سیمکارت سالم نیز از ضروریات محسوب می‌شوند.

 در شرایطی که ممکن است مادر در محیطی دور از کمک‌های فوری باشد، همراه داشتن دفترچه راهنمای کمک‌های اولیه مخصوص بارداری نیز توصیه می‌شود.