پرسش های متداول
پرسش و پاسخ های متداول
کیت تخمک گذاری چیست؟
نحوه استفاده از کیت های تخمک گذاری
در پایان مرحله فولیکولی به موازات رشد فولیکولها غلظت استرادیول نیز افزایش مییابد، طوری که 4 ساعت قبل از تخمکگذاری به بیشترین ميزان خود میرسد. در پی افزایش استرادیول، هیپوفیز نسبت به GnRH (مترشحه از هیپوتالاموس) حساسیت بیشتری نشان ميدهد و مقدار زیادی هورمونهای گونادوتروپین (به ویژه (LH ترشح میکند، طوری که 24 ساعت بعد از اوج (peak) استرادیول، LH یک افزایش ناگهانی (LH Surge) پیدا می کند. این مرحله همزمان با پایان مرحلة فولیکولی و تقریباً 16 تا 18 ساعت قبل از وقوع تخمکگذاری روي ميدهد. برای اندازهگیری LH Surge میتوان از کیتهای تعیین روز تخمک گذاری استفاده کرد که در آنها از نمونة ادرار که ترجیحاً بین 10 صبح تا 8 شب، در 4- 3 روز متوالی (با توجه به طول دورة قاعدگی هر خانم و طبق جدول سیکل قاعدگی) تهیه شده، براي تعیین LH Surge استفاده میشود. بهترین زمان انجام مقاربت 16 تا 36 ساعت پس از LH Surge است.
جمع آوری نمونه:
نمونه ادرار روزی یک بار در زمان مشخص (بین 10 صبح تا 8 شب) جمع آوری می شود. ادرار اول صبح به هیچ وجه توصیه نمی شود. حداکثر مدت نگه داری نمونه قبل از انجام تست در حرارت اتاق تا 8 ساعت و در یخچال تا 24 ساعت است .
روش انجام تست:
ابتدا باید طول دوره قاعدگی هر فرد مشخص شود. طول این دوره از اولین روز شروع قاعدگی تا روز قبل از آغاز قاعدگی بعدی می باشد. با توجه به سابقه چند ماه گذشته متوسط طول دوره قاعدگی مشخص شده و طبق جدول سیکل قاعدگی روز آغاز انجام تست تعیین می شود.
طول دوره قاعدگی
طول دوره قاعدگی |
روز آغاز تست |
طول دوره قاعدگی |
روز آغاز تست |
21 روزه |
روز پنجم |
31 روزه |
روز پانزدهم |
22 روزه |
روز ششم |
32 روزه |
روز شانزدهم |
23 روزه |
روز هفتم |
33 روزه |
روز هفدهم |
24 روزه |
روز هشتم |
34 روزه |
روز هجدهم |
25 روزه |
روز نهم |
35 روزه |
روز نوزدهم |
26 روزه |
روز دهم |
36 روزه |
روز بیستم |
27 روزه |
روز یازدهم |
37 روزه |
روز بیست و یکم |
28 روزه |
روز دواردهم |
38 روزه |
روز بیست و دوم |
29 روزه |
روز سیزدهم |
39 روزه |
روز بیست و سوم |
30 روزه |
روز چهاردهم |
40 روزه |
روز بیست و چهارم |
بر اساس جدول فوق روز اول شروع تست را برای بیمار مشخص کرده تا وی هر روز در یک ساعت مشخص به آزمایشگاه مراجعه نماید. روزی که نتیجه تست مثبت اعلام می شود، باید بین 16 تا 36 ساعت بعد مقاربت انجام شود تا شانس باروری به حداکثر برسد.
جفت سرراهی یا جفت پایین در بارداری وقتی تشخیص داده می شود که تمام یا قسمتی از جفت،گردن رحم را گه بین تنه اصلی رحم و واژن قراردارد مسدود می کندکه این مسئله باعث خونریزی پیش از زایمان و یا طی زایمان می گردد. میزان بروز جفت سرراهی به طور متوسط 0.5 درصد است. امروزه به علت افزایش عمل سزارین میزان بروز جفت سرراهی نیز در حال افزایش است و در برخی موارد تا حدود 2 درصد تخمین زده می شود.
نقش جفت فراهم کردن اکسیژن و مواد مغذی جنین شما و برداشتن مواد زائد از خون جنین است. در اصل جفت باید به دیواره رحم متصل باشد. طناب نافی که واسطه بین شما و جنین است از آن خارج می شود. در اغلب بارداری ها جفت در به بالا یا کنار رحم متصل است. در حالی که در جفت سر راهی به قسمت پایینی رحم چسبیده است.اگر دچار جفت سرراهی شوید، باید مدتی استراحت مطلق داشته باشید استراحت سبب رفتن تدریجی جفت از قسمت تحتانی رحم به سمت بالا می شود و احتمالا برای زایمان ممکن است سزارین شوید ولی در برخی بارداری ها به رغم استراحت مطلق جفت به سمت بالای رحم منتقل نمی شود و در پایین می ماند که این مشکل با انجام سونوگرافی قابل تشخیص است که باید برای حفظ بارداری از دستورات و توصیه های پزشک معالج به طور دقیق پیروی کرد.
علامت اصلی جفت سر راهی، خونریزی روشن و بدون درد به خصوص در نیمه دوم بارداری است که ممکن است این خونریزی به خودی خود متوقف شود ولی معمولا چند روز تا چند هفته بعد دوباره شروع شود.
گاهی اوقات ممکن است بااین خونریزی ها، انقباضاتی را احساس کنید.
سونوگرافی دقیق ترین وبی خطرترین روش
تشخیص جفت سر راهی است.
گاهی ممکن است به این علت باشد که رویان در قسمت پایینی رحم لانه گزینی می کند که در این صورت جفت درست بالای گردن رحم تشکیل می شودکه سبب جفت سر راهی می شود. معمولا در سونوگرافی سه ماهه دوم تشخیص می دهند.اگر جفت کاملا به گردن رحم نرسد وکمی نزدیک به آن باشد این حالت خود به خود رفع می شود زیرا بزرگ شدن رحم، ناحیه اتصال جفت را بالا می کشد و از گردن رحم دور می کند ولی اگر درست در داخل گردن رحم باشد خیلی بعید است بخواهد با گذشت زمان رفع شود.
علت های دیگری مانند: 1- وجود اسکار (زخم)در پوشش داخلی رحم.(سزارین قبلی). 2- اگر جفت خیلی بزرگ باشد مثل بارداری های چند قلو. 3- شکل غیر طبیعی رحم نیز در ایجاد این عارضه تاثیر گذار هستند.
خانم هایی که قبلا عمل جراحی بر روی رحم خود انجام داده اند، مانند: سزارین، جراحی هایی که توده ای از رحم راخارج کرده اند مثل فیبروئیدها، کسانی که قبلا کورتاژ کرده اند، افرادی که قبلا نیز بارداری داشته اند یعنی خانم هایی که شکم چندم است که باردارند. سابقه قبلی جفت سر راهی در بارداری های قبلی، چندقلویی، سن بیشتر از 35سال، زنان سیگاری و زنان دارای شاخص توده بدنی بالا ، بر اساس آمار در آسیا این مورد بیشتر از قاره های دیگر گزارش شده است .
خونریزی: چون خونریزی که در طی بارداری حین زایمان و یا چند ساعت بعد از زایمان در جفت سرراهی می توان درخ دهد خیلی شدید است پس نگرانی هایی در مورد به خطر افتادن جان مادر و نوزاد وجود دارد.
تولد نوزاد نارس: خونریزی شدید می تواند سبب نیاز به جراحی سزارین اورژانسی قبل از تکامل جنین شود.
درمان با توجه به میزان خونریزی از واژن، اینکه خونریزی متوقف شده یانه؟ مدت بارداری، سلامت عمومی بدن مادر، سلامت نوزاد، وضعیت جفت و نوزاد تجویز می شود.
اگرخونریزی ندارید یا خونریزی تان کم است معمولا توصیه می شود در منزل استراحت مطلق داشته و فقط درصورت ضرورت اجازه نشستن یا ایستادن داشته باشید. فعالیت جنسی معمولا ممنوع می شود.
اگرخونریزی شدید باشد احتیاج به بستری شدن در بیمارستان خواهید داشت و ممکن است احتیاج به انتقال خون داشته باشید.
یک سری از داروها هم ممکن است برای پیشگیری از زایمان زودرس تجویز شود.
در خانم هایی که قبل از هفته 37 بارداری هستند و خونریزی شدید دارند، مادر باید کورتیکواستروئید(دارویی جهت رشد ریه جنین) دریافت کند وبعد از آن سزارین انجام می شود.
همزمان با گذر ماههای بارداری اگر مشکلی وجود نداشته باشد مقاربت جنسی در زمان لزوم مانعی ندارد. ولی در کل مواردی مثل نوسانات هورمونی ،خستگی یا تهوع باعث کاهش میل جنسی می شود.
ولی همزمان با شروع سه ماهه دوم وادامه آن جریان خون در اندام های تناسلی و پستان ها افزایش می یابد و سبب افزایش میل جنسی می گردد.و سپس در سه ماهه سوم به دلیل سنگین شدن ،کمر درد و دیگر علائم و ترس از زایمان زودرس احساس نسبت به مقاربت را کاهش می دهد
حتی در سه ماهه اول هم مقاربت جنسی باعث سقط نمی شود.
سقط معمولا به دلیل اختلالات کروموزومی و مسائل مربوط به رشد جنین صورت می گیرد و نزدیکی در این امر دخیل نیست.
مقاربت جنسی در بارداری و آسیب به جنین
جنین در حال رشد به وسیله مایع آمینوتیک داخل رحم و عضلات رحمی حفاظت می شود و این عمل نمی تواند برای جنین تاثیر منفی بگذارد.
نوع مقاربت بستگی به راحتی شما در رابطه دارد.
چون با پیشرفت حاملگی تغییرات فیزیکی هم در بدن شما رخ می دهد نوع مقاربت هم تحت تاثیر قرار می گیرند.
خوابیدن به پشت دشوار است مخصوصا بهتر است بعداز 16 هفته طاقباز نخوابید و به پهلو خوابیدن یا در بالا قرار گرفتن بهتر است.
پس خود زوجین می توانند وضعیت را طوری تغییر دهند تا عمل نزدیکی بدون درد و ناراحتی صورت گیرد.
و به شکم فشاری وارد نشود.
در طاقباز(به پشت خوابیدن) ممکن است فشاری ناشی از وزن رحم بر روی عروق اصلی لگن باعث اختلال در جریان خون شود.
خونریزی: چون خونریزی که در طی بارداری حین زایمان و یا چند ساعت بعد از زایمان در جفت سرراهی می توان درخ دهد خیلی شدید است پس نگرانی هایی در مورد به خطر افتادن جان مادر و نوزاد وجود دارد.
تولد نوزاد نارس: خونریزی شدید می تواند سبب نیاز به جراحی سزارین اورژانسی قبل از تکامل جنین شود.
درمان با توجه به میزان خونریزی از واژن، اینکه خونریزی متوقف شده یانه؟ مدت بارداری، سلامت عمومی بدن مادر، سلامت نوزاد، وضعیت جفت و نوزاد تجویز می شود.اگرخونریزی ندارید یا خونریزی تان کم است معمولا توصیه می شود در منزل استراحت مطلق داشته و فقط درصورت ضرورت اجازه نشستن یا ایستادن داشته باشید. فعالیت جنسی معمولا ممنوع می شود. اگرخونریزی شدید باشد احتیاج به بستری شدن در بیمارستان خواهید داشت و ممکن است احتیاج به انتقال خون داشته باشید. یک سری از داروها هم ممکن است برای پیشگیری از زایمان زودرس تجویز شود.در خانم هایی که قبل از هفته 37 بارداری هستند و خونریزی شدید دارند، مادر باید کورتیکواستروئید(دارویی جهت رشد ریه جنین) دریافت کند وبعد از آن سزارین انجام می شود.
همزمان با گذر ماههای بارداری اگر مشکلی وجود نداشته باشد مقاربت جنسی در زمان لزوم مانعی ندارد. ولی در کل مواردی مثل نوسانات هورمونی ،خستگی یا تهوع باعث کاهش میل جنسی می شود.
ولی همزمان با شروع سه ماهه دوم وادامه آن جریان خون در اندام های تناسلی و پستان ها افزایش می یابد و سبب افزایش میل جنسی می گردد.و سپس در سه ماهه سوم به دلیل سنگین شدن ،کمر درد و دیگر علائم و ترس از زایمان زودرس احساس نسبت به مقاربت را کاهش می دهد
حتی در سه ماهه اول هم مقاربت جنسی باعث سقط نمی شود.
سقط معمولا به دلیل اختلالات کروموزومی و مسائل مربوط به رشد جنین صورت می گیرد و نزدیکی در این امر دخیل نیست.
مقاربت جنسی در بارداری و آسیب به جنین
جنین در حال رشد به وسیله مایع آمینوتیک داخل رحم و عضلات رحمی حفاظت می شود و این عمل نمی تواند برای جنین تاثیر منفی بگذارد.
نوع مقاربت بستگی به راحتی شما در رابطه دارد.چون با پیشرفت حاملگی تغییرات فیزیکی هم در بدن شما رخ می دهد نوع مقاربت هم تحت تاثیر قرار می گیرند. خوابیدن به پشت دشوار است مخصوصا بهتر است بعداز 16 هفته طاقباز نخوابید و به پهلو خوابیدن یا در بالا قرار گرفتن بهتر است.
پس خود زوجین می توانند وضعیت را طوری تغییر دهند تا عمل نزدیکی بدون درد و ناراحتی صورت گیرد. و به شکم فشاری وارد نشود.
در طاقباز(به پشت خوابیدن) ممکن است فشاری ناشی از وزن رحم بر روی عروق اصلی لگن باعث اختلال در جریان خون شود.
بدون کاندوم ممکن است بعضی از بیماریهای مقاربتی منتقل شود که باعث ایجاد خطر ابتلا به عفونت و خطر در سلامت جنین می شود.مخصوصا اگر سابقه هر بیماری مقاربتی را دارید بهتر است از کاندوم استفاده کنید. و چون مواد موجود در مایع منی می تواند باعث تحریک انقباضات شود شاید بهتر باشد از کاندوم استفاده کنید.
با آنکه لذت جنسی باعث انقباض رحمی می شود ولی این انقباض با انقباضات زایمانی فرق می کند. در یک بارداری بی خطر لذت جنسی حتی در ماههای آخر بارداری منجر به زایمان زودرس نمی شود. فقط ممکن است احساس گرفتگی در شکم یا درد در پستان داشته باشید.
در صورت وجود احتمال وجود زایمان زودرس، خونریزی بدون دلیل از واژن، وجود ضایعه هرپسی بهبود نیافته در همسر و سایر بیماری های مقاربتی درمان نشده، ترشح مایع آمینوتیک، سابقه سقط خود به خودی، باز شدن قبل از موعد گردن رحم ، چند قلویی، جفت پایین یا سرراهی، دیابت و سایر حاملگی های پرخطر مثل فشارخون بالا نباید مقاربت انجام شود.
بله، به دلیل وضعیت بدن در بارداری این امر طبیعی است. با همسر خود احساستان را در میان بگذارید و از راههای دیگر دست به روابط عاشقانه بزنید.
به هر روشی که زایمان کرده باشید چه طبیعی و چه سزارین ، بدن شما نیاز به استراحت و بازسازی دارد.بهتر است 4تا6هفته بعداز زایمان اقدام به مقاربت کنید.دراین مدت گردن رحم جمع شده به اندازه طبیعی می رسد.و هرگونه زخم یا پارگی بهبود می یابد و زمانی که از هر لحاظ آمادگی نزدیکی داشتید با استفاده از وسایل ضد بارداری مطمئن اقدام کنید.
عوامل زیادی وجود دارد که ناحیه تناسلی را مستعد خارش میکند.محیط مرطوب و تاریک و گیرنده های عصبی زیاد در این ناحیه نیز از عوامل دیگر هستند.
شستشوی بیش از اندازه با لیف و صابون :فکر اینکه خارش یاسوزش در ناحیه تناسلی ممکن است از عدم رعایت بهداشت در این ناحیه باشد باعث می شود که شستشوی زیاد با صابون و لیف انجام دهند که این کار کاملا اشتباه است و منجر به تشدید خارش می شود.
شستشو بعد از هر بار ادرار و مدفوع با آب خالی و سپس خشک کردن با دستمال کاغذی برای بهداشت ناحیه تناسلی کافی است.
پوشیدن لباس تنگ: پوشیدن لباس های تنگ و چسبناک و بویژه از جنس پلاستیک منجر به تشدید رطوبت شده و ناحیه را برای رشد قارچ مستعد می کند پس از پوشیدن لباس های تنگ پرهیز کنید.
استفاده از کرم های مختلف: استفاده از کرم های ضد خارش و ضد قارچ که راحت می توان بدون نسخه به دست آورد خود عاملی اصلی برای خارش می تواند باشد .حتما برای تشخیص قطعی و درمان خارش ناحیه تناسلی با پزشک معالج خود مشورت نمائید. اگر دچار خارش مزمن و طولانی مدت هستند به جای نوار بهداشتی از تامپون استفاده کنید.
استفاده از کاندوم و ژلهای روان کننده یا لوبریکانت: زنانی که دچار خارش مزمن و طولانی مدت هستید بهتر است از کاندوم استفاده نکنید. ژلهای روان کننده هم خود باعث تحریک و خارش و سوزش می شوند.
كیست تخمدان عبارت است از تودههای تخمدانی معمولاً خوشخیم كه اغلب از نسج تخمدان تولید شده و در بسیاری از موارد از فولیكولهای سطح تخمدان سرچشمه میگیرد. در واقع كیست تخمدان از تودههای كیسه مانندی كه دارای یك جدار است و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشكیل شده است.
علل متفاوتی میتواند باعث بروز این كیستها شود كه به طور شایع علت آن عدم تخمك گذاری است. چون فولیكولی كه قرار است «تخمك» را ایجاد كند، به طور معمول 14 روز پیش از وقوع تاریخقاعدگی بعدی پارگی طبیعی پیدا كرده و تخمك را آزاد میكند، این اتفاق در این فرد رخ نمیدهد و با تجمع آب در داخل خود، تبدیل به كیست میشود. گاهی چند تخمك چند كیست تولید میكنند و این عمل تكرار شده، تعداد زیادی كیست كوچك در تخمدانها ایجاد شده كه آنها را به نام تخمدانهای پلی كیستیك (PCO) میشناسیم.
بیشتر کیستها هرگز مشخص نمیشوند و بدون اینکه زنان بدانند که به این کیستها مبتلا هستند برطرف میشوند. هنگامیکه یک کیست علائم ایجاد میکند، درد در شکم یا لگن شایعترین علامت است. درد میتواند در اثر پارگی کیست، رشد سریع و اتساع آن، خونریزی به درون کیست یا پیچ خوردن کیست در اطراف منبع خونی آن ایجاد شود.
احساس درد ناگهانی شكم، تهوع و استفراغ، تغییرات نبض، احساس ضعف كه ممكن است به علت خونریزی داخلی باشد. بعضی وقتها با خونریزی مختصر پریتون علائم شدت پیدا نمیكند و با استراحت در بیمارستان علائم بهبود پیدا كرده و احتیاج به عمل ندارد.
كیستها انواع مختلف دارند ولی كیستهای تخمدان شایع كه بیشتر دیده میشود، اكثراً كیستهای ساده و همان كیستهایی است كه شرح داده شد. ولی در مواردی این كیستها میتواند بدخیم و خطرناك باشد كه برای تشریح آنها به بحثهای پیچیده پزشكی نیاز است. گاهی هم از محل فولیكول تخمدانی در مرحله دوم سیكل ماهانه كه دوره لوتیئنی نامیده میشود كیستهای لوتیئنی ساخته میشود كه آنها نیز به نام كیست فونكسیونل شناخته شده و خطرناك نیستند.این كیستها یا خود به خود و یا بهوسیله درمانهای ساده رفع میشوند.
چاقی با ایجاد اختلالات هورمونی یکی از دلایل مهم وقابل درمان کیستهای تخمدان وهمچنین عامل مهمی در نازایی است. با درمان چاقی انتظار میرود کیستها برطرف شوند و قدرت باروری افزایش یابد
بیشتر کیستها بهوسیلهی اولتراسوند (سونوگرافی)تشخیص داده میشوند که بهترین تکنیک تصویربرداری برای شناسایی کیستهای تخمدانی است. اولتراسوند یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از ساختمانهای درون بدن استفاده میکند. تصویربرداری اولتراسوند بدون درد است و ضرری ندارد. همچنین میتوان کیستها را با روشهای دیگر تصویربرداری مانند اسکن CAT یا اسکن MRI شناسایی کرد.
اگرچه بیشتر کیستهای تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوشخیم هستند اما کیستهای تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد میشود نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند. تشخیص زودهنگام کیستهای تخمدان اهمیت زیادی در درمان آنها دارد. به همین دلیل پزشکان توصیه میکنند سه فاکتور چاقی، رشد موی اضافی غیرعادی در بدن (هیرسوتیسم) و اختلاف عادت ماهانه باید جدی گرفته شوند. قاعدگی معمولا تا دو سال پس از بلوغ نامنظم است ولی پس از آن در صورت مشاهده نامنظمی باید به پزشک مراجعه نمایید.
پیشگیری بدون استفاده از دارو برای كیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده افرادی كه از قرصهای ضد بارداری استفاده میكنند، كمتر دچار كیست تخمدان میشوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان كیستهای تخمدان كمتر مشاهده میشود و اگر هم وجود داشته باشد در دورهی بارداری و شیردهی خود به خود پسرفت پیدا میكند. معمولاً خانمهایی كه دیر ازدواج میكنند و دیر باردار میشوند، بیشتر در معرض این كیستها قرار میگیرند، ولی كاملاً نمیتوانیم بگوییم كه برای جلوگیری از كیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند چون همه خانمها كیست تخمدان پیدا نمیكنند بنابراین توصیه میشود با مراجعه مرتب سالانه به پزشك متخصص مشاوره و معاینه شوند.
بیشتر کیستهای تخمدان در زنان در سنین باروری کیستهای فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین میروند. اگرچه ممکن است این کیستها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد میکنند.این کیستها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمیکنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیستها را میتوان همزمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیستهای فولیکولار مبتلا میشوند. در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام میشود زیرا در این گروه سنی این کیستها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیستهای تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیستهای هموراژیک نامیده میشوند.
کیست همور اژیک یا خونی تخمدان از جمله کیست های خوش خیم تخمدان است که در اثر اختلال موضعی عملکرد تخمدان ایجاد می شود. معمولا کیست های هموراژیک (خونی) تخمدان خطر خاصی ندارند و با مصرف قرص های جلوگیری و یا حتی بدون مصرف دارو بعد از مدتی خون داخل کیست جذب میشود و کیست از بین میرود ، ولی گاها سایز کیست هموراژیک (خونی)تخمدان بسیار بزرگ میشود و ممکن است کیست در معرض پاره شدن و یا پیچ خوردگی تخمدان (تورشن) قرار گیرد و یا گاهی خونریزی داخل شکمی اتفاق می افتد که در این موارد باید بیمار به دقت تحت کنترل و بررسی قرار گیرد تا کیست برای بیمار مشکل حادی ایجاد نکند.
گاهی کیست های (خونی) هموراژیک از کیست شکلاتی یا اندومتریوما به وسیله ی سونوگرافی افتراق داده نمی شود و باید با استفاده از آزمایشات و سونوگرافی کنترل و معاینات این افتراق را ایجاد نمود.
کیست هموراژیک (خونی) معمولا عارضه ای برای تخمدان ایجاد نمیک ند ولی کیست های اندومتریوما یا شکلاتی میتوانند با عوارض جدی مانند چسبندگی ها و نازایی و حتی مشکلات ادراری و گوارشی جدی همراه باشند ، لذا افتراق این دو بیماری از هم بسیار حایز اهمیت است.
کیست هموراژیک (خونی) ممکن است در یک دوره از سیکل قاعدگی همراه با درد و علایم نامنظمی قاعدگی باشد ولی کیست شکلاتی (اندومتریوما) علایمش به صورت مزمن است. البته در مواردی نیز هر دو کیست هم بدون هیچ علامتی و به صورت یک یافته اتفاقی در سونوگرافی کشف می شوند.
به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیستهای تخمدان از اولتراسوند استفاده میشود زیرا این روش میتواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماریهای خوش خیم دیده میشود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد. به طور خلاصه درمان ایده آل کیستهای تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.
درمان میتواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمونهای خونی مانند CA-۱۲۵ باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک میکند.
در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، میتوان آن را با لاپاراسکوپی خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده میشود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.
موثرترین درمان کیست های تخمدان و نازایی در بیماران مبتلا به چاقی مرضی جراحی های دستگاه گوارش مانند اسلیو معده ,پلیسه معده ویا بایپس به روش یسته (لاپارووسکوپی)است. انتخاب نوع عمل براساس وضعیت بالینی بیمار وشرایط آزمایشگاهی توسط جراح چاقی متفاوت است
پس از سن ۵۰ سالگی كه مشكلات خطرناك تخمدانی (سرطانها) شایعتر است و از این سن باید هر شش ماه یكبار حتماً مورد معاینه دقیق قرار گیرند. كلاً برای رفع كیستها سادهترین و كم خرجترین درمان همان قرصهای ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل كند چون عوارض آن خصوصا در سنین بالاتر خطرناک است، بلكه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرمهای مقاوم به درمان را جدی بگیرد. هرگاه دردهای مبهم لگنی، لكه بینی و یا بینظمی در عادت ماهانه پیدا كردند، باید با متخصص زنان مشورت كنند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت كیست، نوع آن مشخص شود و درمان به روش صحیح صورت گیرد. چون اكثر این كیستها در صورت تشخیص بهموقع با درمان دارویی رفع خواهند شد (استفاده از هورمونها) و بهندرت به جراحی لاپاروسکوپی نیاز دارد.
در تخمدانهای پلی كیستیك با توجه به اینكه كاملاً وضع آندوكرینولوژی (هورمونی) زن به هم میخورد و از تخمدانهای كیستیك و بدون تخمكگذاری هورمونهای مردانه ترشح میشود همچنین پرمویی (هیرسوتیسم) و اختلالات شدید دوره ماهانه دیده میشود (مثلاً هر شش ماه یا هر سه تا چهار ماه یكبار پریود میشوند) فرد دچار الیگومنوره شدید (تعداد کم دفعات قاعدگی) میشود، در نتیجه با شرایط حاملگی دشوار رو به رو است و به كمك پزشك نیاز دارند.
افرادیكه هنوز ازدواج نكردند، هم نباید رها شوند چون اختلالات و تغییرات هورمونی ایجاد عوارض میكند و حتی میتواند حالتی شبیه دیابت در بیماران ایجاد كند. عدم درمان یا درمان دیرهنگام تخمدان پلی کیستیک در افراد مجرد با خطر نازایی در آینده همراه است.
در بیماری كه كیست تخمدان دارد، اگر علایم غیر عادی رخ دهد، ممكن است جراحی لازم باشد(كیست پاره شود و یا دردهای شكمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شكمی پیدا شود). در این شرایط اغلب باید هر چه سریعتر با انجام عمل جراحی،کیست را خارج نمود. در بعضی موارد هم ممكن است كیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته و منجر به تحریك پریتوان (پرده های داخلی فضای شکمی) شود. در این صورت نیز اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نكند و درد و استفراغ ادامه پیدا كند، انجام عمل جراحی ضرورت دارد.
در حالتیكه كیست خیلی بزرگ شود و یا آنكه پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد (باید جراحی شود) معمولاً تخمدانهای با كیستهای متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممكن است سالها به درمان طبی نیاز داشته باشد كه بر حسب شرایط سنی، وضعیت كیستها و شرایط زناشویی و وزن بیمار، درمانها متفاوت خواهد بود.
لاپاروسکوپی (جراحی بسته) روش ارجح در درمان جراحی کیست تخمدان است. با این روش میتوان در مواردیکه تشخیصهای دیگری هم مطرح است به نتیجه رسید و درمان همزمان برای سایر مشکلات مثلا رفع چسبندگی یا درآوردن آپاندیس انجام داد.
خانمهایی كه كیست تخمدان دارند و دارو مصرف میكنند، باید از حركات ورزشی جهشی و كششی، دوومیدانی، شنا، یوگا و نظیر آن پرهیز كنند. در واقع هر كاریكه فشار به لگن بیاورد ممنوع است. پس از دوره اتمام درمان نیز باید یراساس صلاحدید پزشک معالج فعالیت های روزمره خود را ا سر گیرند. در صورت جواب ندادن درمان و بهبود نیافتن، بررسیهای آزمایشگاهی دقیقتر از آنها به عمل آید.
افراد مبتلا به کیستهای تخمدانی بایستی در برنامه غذایی خود مصرف میوه و سبزیجات تازه و رژیم غذایی حاوی غلات و دانههای کامل سبوسدار را از یاد نبرند و تا حد امکان مصرف محصولات فرآوری شده و پخته مثل انواع شیرینی، کیک و کلوچه، آبمیوههای مصنوعی مثل انواع ساندیس، نوشیدنیهایی نظیر نوشابه و نانهای سفید را محدود کنند.
برای ثبت سوالات اختصاصی یا ارتباط با
خانم دکتر الهام السادات هاشمیان نائینی
می توانید به صفحه
مراجعه فرمایید
با تشکر